Bogatu i dugu tradiciju bibliotekarsta ima opština Malo Crniće, koja se kasnije i ovaplotila kroz Stiške pesnike, umetnike izuzetnog stvaralačkog dara, među kojima je besmrtnu umetničku slavu stekao pesnik Srbislav Mitić, po kome biblioteka danas i nosi ime. U nastavku ovog teksta na Portalu „Trag“, pisaćemo koristeći činjenice sabrane u već objavljenom istorijatu Malocrnićke biblioteke.
U ograncima su radili plaćeni knjižnjičari sa skraćenim radnim vremenom od 16 sati nedeljno. Najviše knjiga iz Matične biblioteke koristilo je naselje Veliko Selo, upornim zalaganjem tadašnjeg knjižnjičara Velibora Milojkovića, koji je dolazio autobusom i knjige odnosio u koferima. Od pozajmljene 162 knjige, pročitana je 151. Najbogatije knjižne fondove ima selo Boževac, Crljenac, Toponica i Veliko Selo. Do kraja 1967. godine Biblioteka je bila pretplaćena na listove kao što su: „Borba“, „Nin“, „Politika“, „Ilustrovana politika“, „Svet“, „Reč naroda“ i „Front“.
Odlukom Saveta Matične biblioteke 15. juna 1971. godine, za upravnika postavljen je Dragoslav Živadinović, predsednik Kulturno-prosvetne zajednice, koji je zvanično sa radom u biblioteci počeo 1. jula te godine. Biblioteka je već nosila naziv „14. oktobar“ i uprkos nedostatku odgovrajućih prostorija, inventara i stručnih kadrova, njen rad je bio u usponu. Matična biblioteka je 1980. godine imala 14 hiljada knjiga, obrađenih po univerzalnoj decimalnoj kvalifikaciji.
U pet centralnih osnovih škola postoje školske biblioteke i to: „Draža Marković – Rođa“ u Smoljincu (knjižni fond oko 6.200 knjiga), „Moša Pijade“ u Malom Crniću (knjižni fond – 10.520 knjiga), OŠ „Đura Jakšić“ u Toponici ( sa knjižnim fondom od 5.100 knjiga), OŠ „Branislav Nušić“ u Crljencu (sa knjižnim fondom od 4.320 knjiga) i OŠ „Milisav Nikolić“ u Boževcu (knjižni fond od 7.800 knjiga).
U svom sedištu Matična biblioteka je imala 654 upisanih čitalaca, a sa seoskim knjižnicama kojih je u to vreme bilo osam, imala je više od dve hiljade članova, ne računajući članove školskih biblioteka. Godišnji prosek u biblioteci sa punktovima je bio 13 hiljada pročitanih knjiga, što nije zanemarljiv statistički podatak.
Osim toga što se bavila svojom osnovnom delatnošću – prikupljanjem, obradom, čuvanjem i izdavanjem, odnosno pozajmljivanjem knjiga i drugog bibliotečkog materijala, Matična biblioteka je organizovala književne susrete, izložbe, raspisivala konkurse za najbolje učeničke radove…
Biblioteka je tada bila smeštena u zgradi preko puta Mlina „Mlava“, koju danas koristi Opštinska organizacija Crvenog krsta. U to vreme pomenuta zgrada nije bila adekvatna za čuvanje bibliotečke građe i koja bi sigurno bila uništena zbog vlage i drugih loših uslova da knjižni fond nije na inicijativu Bogoljuba Ivkovića iz Kališta i Dragiše Miloševića iz Boževca, preseljen u zgradu gde se nalazi današnja biblioteka.
Odlukom Skupštine opštine Malo Crniće o osnivanju Centra za kulturu, koja je doneta 31. maja 1993. godine, Matična biblioteka „14. oktobar“ iste godine je počela da radi u okviru Centra, kao radna jedinica, bez svojstva pravnog lica. U tom periodu stagniraju sa radom ogranci u selima, ali su zato aktivnije školske biblioteke. Fond knjiga u Matičnoj biblioteci je raznovrsniji i bogatiji. Čitaocima je tada bilo na raspolaganju 19.500 knjiga svih žanrova. Skupština opštine Malo Crniće 1995. je ponovo donela odluku o osnivanju biblioteke „14. oktobar“ kao samostalne institucije.
Međutim, iz objektivnih razloga Biblioteka je i dalje radila u okviru Centra za kulturu. Knjižni fond je u kontinuiranom porastu i dostigao je cifru od oko 29 hiljada knjiga. Kao problem pojavljuje se obrada knjiga, jer je u knjigu inventara upisano samo 18.774 knjiga. U pomenutom periodu bibliotekom su rukovodili Dušanka Pantić, Dušica Milutinović i Novica Stojimirović – direktori Centra za kulturu, dok je u na poslovima knjižnjičara radio Živan Marković.
Na osnovu Odluke Skupštine opštine Malo Crniće od 5. septembra 1996. godine biblioteka nosi naziv „Srboljub Mitić” po jednom od najvećih pesnika Istočne Srbije. Mitić je bio rodom iz Crljenca, a osim toga što je bio prvi upravnik biblioteke u Malom Crniću, veliki doprinos dao je i osnivanju časopisa „Stig“ i u jednom periodu bio njegov glavni i odgovorni urednik. Posle njegove smrti (1993) Skupština opštine Malo Crniće ustanovila je 1994. godine književnu nagradu „Srboljub Mitić“, koja se svake godine dodeljuje autoru najbolje knjige pesama u toj godini 14. oktobra na Dan opštine.
– Ovaj tekst nastao je u sklopu projekta „Stiška ravnica – riznica knjiga“, koji sufinansira Opština Malo Crniće po osnovu Konkurs za sufinansiranje projekata za ostvarivanje javnog interesa u oblasti javnog informisanja na teritoriji opštine Malo Crniće u 2019. godini.
– Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
Izvor: Trag
Foto: bsmmc.rs